LÀNG GỐM PHỔ KHÁNH

“Làm gốm không chỉ là kế sinh nhai, mà là giữ lấy hơi thở quê hương.”

LỊCH SỬ LÀNG GỐM

Làng gốm Phổ Khánh (xã Phổ Khánh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi) đã xuất hiện cách đây rất lâu. Tương truyền, nghề gốm Phổ Khánh đã xuất hiện từ thuở triều Nguyễn, khi người dân trong vùng phát hiện ra loại đất sét đặc biệt dẻo, dễ nặn và khi nung lên lại có màu nâu đỏ ấm áp như màu của nắng quê. Rồi dần dà, trong lòng Phổ Khánh, nhà nào cũng có hình ảnh chiếc nồi đất trước sân. Từ đó, những chiếc chum, vại, nồi đất đầu tiên ra đời, đánh dấu bước khởi đầu của một làng nghề gắn liền với đất và lửa.

"Có những ngọn lửa, dù trải qua bao gió bụi thời gian, vẫn âm ỉ cháy trong tim người gìn giữ."

ĐẶC TRƯNG CỦA GỐM

Gốm Phổ Khánh từng giữ vị thế độc tôn ở thị trường phía Nam Quảng Ngãi, được buôn bán rộng sang thị trường Quảng Nam, Bình Định, Đà Nẵng, Huế. Sản phẩm chủ yếu là đồ gia dụng như nồi, niêu, khuôn bánh xèo, ấm nước. Gốm Phổ Khánh là gốm mộc, có màu đặc trưng không tráng men, được nung liên tục 14–24 giờ; người thợ phải tinh tế “xem lửa, dừng lửa” đúng lúc để cho ra sản phẩm chín đều, bền đẹp.

Đầu thế kỷ XX, làng gốm Phổ Khánh bước vào thời kỳ hưng thịnh, nổi tiếng khắp vùng nam Quảng Ngãi – bắc Bình Định với sản phẩm tinh xảo, bền chắc và màu nâu đỏ đặc trưng.

Cuối thế kỷ XX, làng gốm Phổ Khánh chịu nhiều biến động khi đồ nhựa, nhôm, sắt thép dần thay thế sản phẩm gốm truyền thống. Nhiều lò nung tắt lửa, người trẻ rời làng, nghề gốm tưởng như mai một. Thế nhưng, lửa nghề chưa bao giờ tắt hẳn – vẫn còn những nghệ nhân âm thầm giữ lò, giữ nghề như gìn giữ ký ức cha ông.

NHỮNG NGHỆ NHÂN CỦA LÀNG GỐM

Nghệ nhân Lê Phương Nam

Nghệ nhân Lê Phương Nam – thợ gốm trẻ ở xã Phổ Khánh (thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi) – nở nụ cười viên mãn, nói giản dị: “Gốm gọi tôi về!”. Vốn là cử nhân công nghệ thông tin với công việc ổn định ở TP.HCM, năm năm trước anh quyết định bỏ phố về quê, tiếp nối nghề gốm của cha và khôi phục làng nghề xưa. Sinh ra từ đất gốm, với anh, nghề như chảy trong máu thịt.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Quang

Giữa làng Phổ Khánh, bà Nguyễn Thị Quang – người hơn ba thập kỷ gắn bó với nghề gốm – vẫn miệt mài bên bàn xoay mỗi sớm mai, đôi tay thoăn thoắt nắn đất, thổi hồn vào từng dáng gốm. Với bà, tiếng bàn xoay là âm thanh của tuổi thơ và cuộc đời.

Với bà, niềm vui không ở tiền bạc, mà ở khoảnh khắc đất vô tri hóa thành hình hài.

Page updated

Google Sites

Report abuse